Nalewka z tarniny – przepis krok po kroku
Tarninówka – klasyczna nalewka o głębokim smaku i wyjątkowych właściwościach zdrowotnych. Choć surowe owoce tarniny są cierpkie i kwaśne, odpowiednio przygotowana nalewka zachwyca intensywnym aromatem i piękną rubinową barwą. To doskonały trunek na jesienne i zimowe wieczory – rozgrzewający, wspierający odporność i pełen naturalnych składników odżywczych. Jak ją przygotować?
Śliwa tarnina (Prunus spinosa) nie jest tak popularna jak dobrze nam znana śliwka węgierka. Powodem jest jej smak – w porównaniu do słodszej kuzynki tarnina jest po prostu kwaśna i cierpka. Jednak nie oznacza to, że jest bezwartościowa. Wręcz przeciwnie – to doskonały surowiec na wyjątkową nalewkę!
Co więcej, tarnina rośnie głównie dziko, co sprawia, że jej zbiór może stać się przyjemną przygodą – spacerem po lesie czy wycieczką na skraj pól i łąk.
Tarnina – dzika kuzynka śliwy
Większość osób, myśląc o nalewce ze śliwek, automatycznie kojarzy ją z węgierką. Jednak istnieje inny gatunek śliwy, mniej znany, lecz niezwykle wartościowy – to właśnie śliwa tarnina. Możliwe, że spotkałeś ją już niejednokrotnie, nie zdając sobie sprawy, że to ten sam krzew, który jesienią obsypany jest małymi, ciemnoniebieskimi owocami.
Śliwa tarnina to ciernisty krzew z rodziny różowatych, znany również jako tarka lub tarnina. Rośnie niemal wszędzie – na skarpach, przydrożach, obrzeżach lasów i w zaroślach. Jest mało wymagająca, choć preferuje stanowiska słoneczne.
Tarnina kwitnie wczesną wiosną, zazwyczaj w kwietniu i maju, natomiast jej owoce dojrzewają latem. Pierwsze można znaleźć już w sierpniu, jednak najsmaczniejsze i najlepsze do zbioru stają się dopiero jesienią – w październiku i listopadzie.
Jak wyglądają owoce tarniny?
Owoce tarniny w niczym nie przypominają węgierek – są znacznie mniejsze, mają średnicę do 15 mm i pokryte są charakterystycznym niebieskawym nalotem. Ich smak nie zachęca do jedzenia na surowo – są bardzo kwaśne i cierpkie. Jednak właśnie te cechy sprawiają, że doskonale nadają się do przetworów, a przede wszystkim do nalewek!
Dlaczego warto sięgnąć po tarninę?
Choć surowe owoce nie zachwycają smakiem, są bogate w cenne składniki odżywcze. Tarnina zawiera sporo witamin i antyoksydantów, które wspierają odporność i działają korzystnie na układ trawienny. Jej wyjątkowy smak nabiera głębi w nalewkach, konfiturach, sokach czy dżemach.
Kiedy zbierać tarninę na nalewkę?
Najlepszy czas na zbiór to późna jesień, najlepiej tuż po pierwszych przymrozkach. Chłód sprawia, że owoce tracą część swojej cierpkości i stają się delikatniejsze w smaku. Trzeba jednak pamiętać, że przemrożone owoce szybciej się psują, dlatego warto od razu po zbiorach przystąpić do przygotowywania nalewki.
Jak przygotować owoce rokitnika?
Jeśli jesteś szczęśliwym posiadaczem krzewu rokitnika w swoim ogrodzie, warto pamiętać o kilku ważnych zasadach przed zbiorem. Owoce rokitnika pojawiają się na gałązkach już w sierpniu, ale najlepiej zbierać je znacznie później, po pierwszych przymrozkach. Owoce, które przemarzły, są słodsze i łatwiej oddzielają się od gałązek.
Owoce najlepiej obrywać ręcznie, ale jest to trudne, ponieważ są miękkie i łatwo się rozgniatają. Zdecydowanie lepszym pomysłem jest obcinanie gałązek z owocami nożyczkami, a następnie oddzielanie owoców od gałązek już po przeniesieniu ich do domu i przed przygotowaniem nalewki. Jeśli nie chcesz czekać na pierwsze przymrozki, po prostu oderwij gałązki z owocami rokitnika i włóż je na 24 godziny do lodówki. Następnie takie „przemrożone” owoce, po rozmrożeniu, możesz oddzielić od gałązek.
Pamiętaj jeszcze o jednej ważnej rzeczy. Po zebraniu owoce należy szybko przetworzyć, ponieważ szybko fermentują w cieple. Skoro wiemy już, jak zebrać owoce rokitnika i jak je przygotować do przygotowania nalewki, teraz przystąpimy do samego przygotowania nalewki, które wbrew pozorom nie jest wcale takie trudne.
Nalewka z tarniny – domowy przepis
Tarninówka to prawdziwy skarb wśród nalewek, zasługujący na wyjątkowe miejsce w domowej piwniczce. Choć nieco zapomniana, jej głęboki, lekko cierpki smak oraz prozdrowotne właściwości sprawiają, że warto poświęcić jej uwagę. Przygotowana według tradycyjnych receptur zachwyca rubinową barwą i pełnym, harmonijnym aromatem.
Składniki:
- 1,5 kg owoców tarniny (dla urozmaicenia smaku można dodać głóg, jarzębinę lub dereń)
- 1 litr spirytusu 70% (lub 0,5 litra spirytusu i 0,5 litra wódki)
- 200–1000 g cukru (w zależności od preferowanej słodyczy)
- 0,5 litra wody
- Opcjonalnie: kwiaty tarniny, anyż gwiaździsty, jałowiec, goździki, cynamon, arcydzięgiel, miód zamiast cukru
Sprzęt:
- Duży szklany słój na macerację
- Drewniana łyżka
- Filtr lub gaza
- Lejek
- Butelki do przechowywania
- Drylownica (opcjonalnie)
Przygotowanie krok po kroku
1. Przygotowanie owoców
Najlepszy czas na zbiór tarniny to październik–listopad, tuż po pierwszych przymrozkach, gdy owoce tracą swoją intensywną cierpkość. Jeśli chcesz przyspieszyć ten proces, możesz zebrać tarninę wcześniej (wrzesień) i zamrozić ją na 12–24 godziny.
Owoce dokładnie umyj i usuń szypułki. Wydrylowanie nie jest konieczne, jednak należy pamiętać, że pestki zawierają niewielkie ilości kwasu pruskiego. Kluczowe jest, aby nalewka nie macerowała się z nimi zbyt długo.
2. Maceracja owoców
Umieść przygotowane owoce w dużym słoju i zalej spirytusem tak, aby całkowicie je pokrył. Jeśli chcesz wzbogacić aromat nalewki, dodaj wybrane przyprawy. Słój szczelnie zamknij i odstaw w ciepłe, ciemne miejsce na 4–6 tygodni. Co kilka dni delikatnie wstrząśnij naczyniem, aby składniki równomiernie się połączyły.
3. Filtracja i drugi nalew
Po zakończeniu maceracji zlej płyn, a owoce zasyp cukrem (lub zalej syropem z wody i cukru). Pozostaw na kolejne 2 tygodnie, aż puszczą sok. Następnie połącz oba płyny i odstaw na tydzień do klarowania.
4. Klarowanie i butelkowanie
Przefiltruj nalewkę przez gazę lub filtr papierowy, aby usunąć drobinki owoców. Jeśli trunek wydaje się zbyt mocny, możesz go delikatnie rozcieńczyć przegotowaną wodą lub syropem miodowym. Gotową nalewkę rozlej do butelek, szczelnie zamknij i odstaw na co najmniej 6 miesięcy do dojrzewania.
Im dłużej tarninówka leżakuje, tym pełniejszy i głębszy staje się jej smak. To idealny trunek na długie zimowe wieczory, który doskonale sprawdzi się także jako elegancki, domowy prezent.
Jak zachować zdrowotne właściwości tarninówki?
Tarninówka to nie tylko wyborny trunek o głębokim smaku, ale także naturalny eliksir zdrowia. Aby w pełni wykorzystać jej dobroczynne właściwości, warto zwrócić uwagę na kilka kluczowych aspektów. Oto sprawdzone sposoby, dzięki którym Twoja nalewka będzie nie tylko smaczna, ale i korzystna dla organizmu!
1. Odpowiednia moc alkoholu
Alkohol świetnie konserwuje składniki odżywcze, ale jednocześnie może niszczyć witaminę C. Jeśli zależy Ci na zdrowotnych właściwościach tarninówki, nie przekraczaj 20% zawartości alkoholu – to optymalny balans między smakiem a zachowaniem cennych substancji.
2. Dodaj kwiaty tarniny
Nie musisz czekać do jesieni, by rozpocząć przygotowania do nalewki! Wiosną zbierz kwiaty tarniny i zalej je spirytusem. Po dwóch tygodniach przefiltruj nastaw i odłóż go na później – jesienią wykorzystasz go do zalania owoców. Efekt? Tarninówka zyska delikatny, miodowo-kwiatowy aromat i dodatkowe właściwości prozdrowotne.
3. Czas maceracji – uważaj na pestki!
Owoce tarniny kryją w sobie pestki, które zawierają niewielkie ilości kwasu pruskiego. Aby uniknąć jego przedostania się do nalewki, skróć czas maceracji – nie trzymaj owoców w alkoholu dłużej niż 6 tygodni. Dzięki temu uzyskasz klarowny trunek o czystym, owocowym smaku.
4. Dodaj cukier zamiast miodu
Chcesz, by Twoja tarninówka była nie tylko smaczna, ale i pełna wartości odżywczych? Zamień cukier na miód! Wrzosowy, leśny, a może lipowy? Każdy nada trunkowi innego charakteru, jednocześnie wzmacniając jego działanie prozdrowotne.
5. Dodatki, które podkręcą smak i właściwości
Odpowiednio dobrane przyprawy mogą wzbogacić nie tylko smak nalewki, ale i jej działanie. Warto dodać:
- jałowiec – wspomaga trawienie i działa antybakteryjnie
- goździki – mają właściwości przeciwbólowe i rozgrzewając
- anyż – działa wykrztuśnie i wspiera odporność
- głóg, jarzębina, dereń – wzmacniają serce i układ krążenia
Nalewka z tarniny – na co pomaga? Właściwości owoców
Owoce tarniny to prawdziwy skarb natury, ceniony w ziołolecznictwie od wieków. Nalewka z tarniny, jeśli jest odpowiednio przygotowana, potrafi zachować wiele z tych prozdrowotnych właściwości. To nie tylko wyjątkowy trunek o głębokim, lekko cierpkim smaku, ale także naturalne wsparcie dla organizmu. Jakie ma zalety?
- Wzmacnia odporność – tarnina zawiera flawonoidy i antyoksydanty, które pomagają w walce z wolnymi rodnikami i wzmacniają układ odpornościowy. Idealna na jesienne i zimowe wieczory!
- Wspomaga serce i układ krążenia – dzięki obecności flawonoidów nalewka może obniżać poziom „złego” cholesterolu (LDL), a jednocześnie podnosić ten „dobry” (HDL). Może także wspierać profilaktykę miażdżycy i nadciśnienia.
- Dba o zdrowie układu pokarmowego – zawarte w owocach tarniny garbniki działają ściągająco i pomagają w przypadku biegunek oraz dolegliwości żołądkowych. Jeśli masz wrażliwy układ trawienny, warto mieć tarninówkę pod ręką!
- Oczyszcza organizm – nalewka działa moczopędnie, wspomaga pracę nerek i wątroby, przyspiesza usuwanie toksyn z organizmu.
- Działa uspokajająco – jeśli do nalewki dodano również kwiaty tarniny, może ona wykazywać łagodne działanie relaksujące i przeciwskurczowe. Doskonała na stresujące dni!
Nalewka z tarniny to nie tylko wyjątkowy smak i aromat, ale także naturalne wsparcie dla zdrowia. Warto mieć ją w domowej spiżarni – zarówno dla przyjemności, jak i dla zdrowotnych korzyści!
Pamiętaj o umiarze!
Choć tarninówka ma wiele zdrowotnych właściwości, wciąż jest alkoholem. Nie podawaj jej dzieciom, kobietom w ciąży i karmiącym mamom.
Jak podawać tarninówkę?
Tarninówka najlepiej smakuje schłodzona w małych kieliszkach. Słodsza wersja świetnie komponuje się z deserami, natomiast wytrawna doskonale pasuje do dań z dziczyzny i pieczonych mięs.
Przygotowanie tej wyjątkowej nalewki wymaga czasu i cierpliwości, ale jej głęboki smak i aromat wynagrodzą każdy wysiłek. Spróbuj sam i odkryj magię domowych nalewek!
