Włoska grappa – jak serwować i pić ten trunek? Przepisy!
Grappa to wysokoprocentowy trunek, który wywodzi się ze słonecznej Italii. W Polsce nie jest to napój tak popularny, jak inne włoskie alkohole. Szkoda, bo to trunek o bogatej, zróżnicowanej historii, a przede wszystkim unikalnym smaku. Dowiedz się, jakie tajemnice kryje w sobie włoska grappa — jak ją serwować i pić, aby cieszyć się jej wybornym smakiem.
Grappa — co to za alkohol?
Grappa to alkohol nierozerwalnie związany z Półwyspem Apenińskim, podobnie jak likiery Amaretto, Limoncello czy musujące Prosecco. To tradycyjny włoski napój alkoholowy, który wytwarzany jest z produktów ubocznych po produkcji wina, czyli wytłoków, wyrzuconych pestek winogron i łodyg. Pod tym względem można ją zaliczyć do kategorii trunków „zero waste”, ponieważ powstaje z tego, co pozostaje po produkcji innych alkoholi.
W ten sposób zdefiniowana produkcja grappy może nie brzmi dla nas zbyt zachęcająco. Bo cóż dobrego może powstać z pozostałości po produkcji innego alkoholu? Nie moglibyśmy się bardziej mylić. Współczesna grappa to napój, który odznacza się zróżnicowanym bukietem smaków i aromatów, które są chętnie spożywane przez Włochów, którzy delektują się nim często i chętnie. Szczególnie po posiłku.
W zależności od sposobu produkcji zawartość procentowa alkoholu w grappie może wahać się od 30 do nawet 60%, a zdarzają się również warianty o wyższej zawartości alkoholu.
Według historyków, samo słowo „grappa” wywodzi się od „graspa”, które w dialekcie weneckim było określeniem na łodygi winogron.
Grappa początkowo była alkoholem utożsamianym z klasą robotniczą. Szybko przeszła ewolucję, stając się w XX wieku trunkiem chętnie pitym przez śmietankę towarzyską.
Rodzaje grappa. Jaki trunek wybrać?
Grappa, podobnie jak większość wysokoprocentowych alkoholi, może mieć wiele odmian. Jej smak zależy od wielu czynników, między innymi od rodzaju wytłoku winogronowego, z jakiego została wyprodukowana, ale nie tylko. W klasyfikacji grappy liczy się również region, w jakim została wytworzona, jej wiek, a także esencje roślinne, które zostały użyte do jej aromatyzowania. Grappa trafia do butelek zaraz po destylacji, ale istnieje również możliwość jej dojrzewania, co nadaje jej bardziej ciemny kolor i wyrafinowany smak. Ze względu na sposób wytwarzania, czas leżakowania oraz aromatyczność, na półkach sklepowych możemy znaleźć grappy z następującymi odmianami:
- Giovane – Grappa ta po produkcji pozostaje w zbiornikach ze stali nierdzewnej aż do momentu rozlewu. Jest to najczystsza forma grappy, która pozwala w pełni poczuć charakter użytych winogron.
- Affinata – Butelkowana po leżakowaniu krócej niż 12 miesięcy w drewnianych beczkach. Krótki czas dojrzewania dodaje grappie subtelnych nut drewna, zachowując jednocześnie jej świeżość.
- Invecchiata lub Vecchia – Butelkowana po leżakowaniu przez 12 do 18 miesięcy w drewnianych beczkach. W tym okresie grappa nabiera głębi i złożoności smakowej.
- Stravecchia lub Riserva – Butelkowana po leżakowaniu przez ponad 18 miesięcy w drewnianych beczkach. Dłuższy czas dojrzewania przekłada się na bogaty, zaokrąglony smak.
Oprócz tego na półkach sklepowych znajdziemy również Grappa Aromatica produkowaną z aromatycznych lub półaromatycznych winogron, takich jak Muscat, Gewürztraminer, Malvasia itp. Ta kategoria grappy wyróżnia się intensywnym, owocowym bukietem.
Innym rodzajem jest Grappa Aromatizzata – odmiana grappy, do której po destylacji dodaje się naturalne substancje roślinne (np. jagody, lukrecja, ruta) w procesie maceracji. Taka grappa wzbogacana jest o dodatkowe właściwości lecznicze i smakowe tych ziół lub owoców.
Jak pije grappę prawdziwy Włoch?
Grappę można pić na wiele sposobów, jednak prawdziwi Włosi preferują tradycyjny sposób picia, który polega na delektowaniu się nią w czystej postaci.
We Włoszech grappa jest napojem serwowanym po posiłku, czyli jako digestif.
- Delektuje się nią bez żadnych dodatków, małymi łykami. Grappa, podobnie jak likiery, serwowana jest w niewielkich ilościach.
- Istnieje specjalny kieliszek do serwowania grappy, mający charakterystyczny kształt, z częścią dolną, na której znajduje się czarka o różnym kształcie, zazwyczaj z czaszą zwężającą się ku górze, przypominającą miniaturowy kieliszek do wina.
- Serwujemy grappę w takim kieliszku, nie nalewając więcej niż 40 ml, a sam sposób serwowania zależy od rodzaju grappy. Młodą grappę podaje się zazwyczaj schłodzoną, w temperaturze od 12 do 15 stopni Celsjusza, natomiast starszą, dojrzewającą grappę podaje się w temperaturze pokojowej, około 20 °C.
- Po nalaniu nie pijemy grappy od razu, ale czekamy chwilę, pozwalając jej nabrać powietrza i uwolnić aromaty.
Caffè Corretto, czyli grappa z kawą
Innym popularnym sposobem na spożywanie grappy, szczególnie w Mediolanie, jest mieszanie jej z kawą. Włosi, zwłaszcza z północnej części kraju, dla rozgrzewki mieszają grappę z gorącym espresso. Ta wersja serwowania grappy nazywa się „caffè corretto”, co dosłownie oznacza „poprawioną kawę”. Alternatywnie, zamiast mieszania, pije się te dwa napoje osobno. Tak zwana „ammazza caffè” („zabójca kawy”) polega na tym, że najpierw wypija się solo espresso, a następnie dodaje się do tego niewielką porcję grappy. Kawa z grappą może być przygotowana również w wersji bardziej deserowej i na słodko, w formie „Affogato Corretto”.
Affogato Corretto (przepis)
Affogato Corretto to włoski deser, gdzie tradycyjne affogato (lody waniliowe „utopione” w espresso) „poprawia się” dodatkiem alkoholu, takiego jak grappa. Ta kombinacja kremowej słodyczy lodów i gorzkiego espresso, wzbogacona alkoholem, tworzy wyjątkowe połączenie smaków.
Składniki:
- 4 gałki (po 2 uncje każda) najwyższej jakości lodów waniliowych
- 3 uncje grappy, ciemnego rumu, szkockiej lub brandy
- 4 1½-uncjowe shoty espresso lub bardzo mocnej kawy
Co potrzebujesz?
- Miseczka deserowa (np. szklana misa do lodów)
- Łyżka do lodów (najlepiej z płynem w rączce, który przekazuje ciepło)
- Jigger (barowy miernik do alkoholu)
Sposób przygotowania:
- Umieść po jednej gałce lodów waniliowych w czterech krótkich, atrakcyjnych szklankach.
- Wlej równomiernie ¾ uncji wybranego alkoholu (grappy, ciemnego rumu, szkockiej whisky lub brandy) na lody w każdej szklance.
- Delikatnie polej lody porcją espresso w każdej szklance.
Grappa w drinkach
Choć najczęściej grappa pita jest w wersji solo, nic nie stoi na przeszkodzie, aby połączyć ją z innymi likierami lub alkoholami.
Grappa Capirinha (przepis na koktajl)
Grappa Capirinha to odświeżający koktajl, który łączy gorzkawy smak limonki i słodycz brązowego cukru, z intensywnym smakiem grappy. Oto jak go przygotować:
Składniki:
- grappa
- 1 limonka
- 2 łyżeczki brązowego cukru
- lod kruszony
- do dekoracji: plasterki limonki
Przygotowanie:
- Pokrój limonkę na ćwiartki i umieść je w koktajlowym szkle.
- Dodaj do szkła brązowy cukier. Użyj tłuczka do koktajli (muddler), aby rozgnieść limonkę z cukrem, uwolnić sok z limonki oraz połączyć go z cukrem.
- Napełnij szkło kruszonym lodem.
- Wlej grappę do szkła, aż do jego wypełnienia. Delikatnie wymieszaj.
- Udekoruj napój plasterkami limonki.
Grappacolada (przepis na koktajl)
Grappacolada to letnia wariacja na temat klasycznej Piña Colady, w której dodatek grappy dodaje nowego wymiaru. Idealny na gorące letnie dni!
Składniki:
- 5/10 soku ananasowego
- 2/10 grappy
- 2/10 syropu cukrowego
- 1/10 soku z limonki
- proszek kokosowy
- kostki lodu
- Do dekoracji: cukier, kawałki ananasa
Przygotowanie:
- W shakerze do koktajli umieść sok ananasowy, grappę, syrop cukrowy, sok z limonki i kostki lodu.
- Energicznie wstrząśnij shakerem przez dłuższy czas, aby składniki dobrze się połączyły i schłodziły.
- Szklankę do koktajli (najlepiej długą i wcześniej zamrożoną) obtocz w cukrze, aby stworzyć słodki rant. Wlej do niej koktajl.
- Dekoruj Grappacoladę małymi kawałkami ananasa. Podawaj natychmiast, aby uniknąć roztopienia lodu.
