Czym jest Cabernet Sauvignon? Kompendium wiedzy
Z pewnością nie raz, stojąc przy półce z winami w dyskoncie, w winiarni lub w eleganckiej restauracji, obiła wam się o uszy nazwa wina Cabernet Sauvignon. I nic w tym dziwnego, ponieważ Cabernet Sauvignon to jedna z najpopularniejszych i najbardziej rozpoznawalnych odmian czerwonych winogron, z których produkowane jest między innymi wino o tej nazwie. Co warto wiedzieć o winie Cabernet Sauvignon i dlaczego warto po nie sięgać?
Co to jest Cabernet Sauvignon?
Jak już wspomnieliśmy, określenie Cabernet Sauvignon, które często znajdziemy na etykiecie czerwonego wytrawnego lub półsłodkiego wina, nie jest nazwą markową, lecz nazwą szczepu winogron. Szczep ten informuje nas o odmianie winorośli, z której powstało dane wino. Jest wysoce prawdopodobne, że mieliśmy już okazję spróbować wina produkowanego z Cabernet Sauvignon, ponieważ jest to jedna z najpopularniejszych odmian winorośli czerwonej, uprawiana niemal na całym świecie – od Australii po Francję.
Cabernet Sauvignon zyskał swoją światową sławę między innymi dzięki temu, że dominuje w regionie Bordeaux, gdzie często łączy się go z Merlot i Cabernet Franc.
Jakie są cechy charakterystyczne winogron Cabernet Sauvignon?
Winogrona Cabernet Sauvignon są małe, z grubą skórką, co przekłada się na wysoki stosunek pestek do miąższu. Charakteryzują się wysoką kwasowością i dużą zawartością tanin. Pąki rozwijają się późno, co chroni roślinę przed przymrozkami. Ponadto odmiana ta jest odporna na gnicie i ataki insektów, co z kolei jest wyjaśnieniem jej ogromnej popularności.
Skąd pochodzi Cabernet Sauvignon?
W kontekście historii winiarstwa Cabernet Sauvignon to stosunkowo młoda odmiana winogron powstała zaledwie w XVII wieku w południowo-zachodniej Francji. Jak potwierdzają badania DNA, jest wynikiem spontanicznego skrzyżowania dwóch innych szczepów – Cabernet Franc i Sauvignon Blanc.
Historia tego szczepu wyjaśnia także etymologię jego nazwy, która pochodzi od nazw odmian, z których został stworzony.
Jak smakuje wino Cabernet Sauvignon?
Wina produkowane z winogron szczepu Cabernet Sauvignon to najczęściej czerwone wina wytrawne. Charakteryzują się pełnym smakiem, wysoką zawartością tanin i wyraźną kwasowością, co przekłada się na ich znakomity potencjał do starzenia.
Nie ma jednego, uniwersalnego smaku wina Cabernet Sauvignon, ponieważ jego charakter różni się w zależności od pochodzenia winogron i warunków uprawy. Ważnymi czynnikami są gleba, klimat, region oraz kraj, z którego pochodzi wino.
To, co jest wspólne dla większości win opartych na Cabernet Sauvignon, to dominujące aromaty czarnej porzeczki, które są niemal zawsze obecne, niezależnie od miejsca pochodzenia – czy to z Australii, Chile, czy klasycznego Bordeaux we Francji. Jednak w zależności od klimatu, w winie mogą pojawiać się różne dodatkowe nuty:
- W chłodniejszym klimacie: wyczuwalne są zielona papryka, mięta i cedr.
- W cieplejszym klimacie: dominują nuty czarnej wiśni, czarnej oliwki, a czasem eukaliptusa lub mentolu (szczególnie w winach z Australii, np. z regionu Coonawarra).
Wiek wina również ma znaczenie. Młode wina oparte na Cabernet Sauvignon mają wyraźne owocowe aromaty, takie jak wiśnie i śliwki. Wina, które leżakowały dłużej, rozwijają cięższe, bardziej złożone nuty, takie jak cedr, pudełko cygar, a czasem ziemiste akcenty.
Gdzie uprawia się Cabernet Sauvignon?
Cabernet Sauvignon to niezwykle uniwersalny szczep, uprawiany w niemal wszystkich krajach produkujących wino. Potrzebuje ciepłego klimatu, aby winogrona mogły w pełni dojrzeć. Wśród głównych krajów upraw można wyróżnić:
- Francję (zwłaszcza Bordeaux),
- Stany Zjednoczone (szczególnie Napa Valley w Kalifornii),
- Australię (np. Coonawarra),
- Chile (Maipo Valley),
- Włochy (Toskania).
Inne znaczące regiony to Kanada, Południowa Afryka, Nowa Zelandia, Liban, Argentyna, Izrael i Mołdawia.
Najważniejsze regiony winiarskie dla Cabernet Sauvignon:
- Bordeaux (Francja): Historyczna ojczyzna szczepu. Słynie z mieszanki bordoskiej, gdzie Cabernet Sauvignon łączy się z Merlot i Cabernet Franc.
- Napa Valley (USA): Produkuje wina o wyjątkowej jakości dzięki ciepłemu klimatowi i zróżnicowanym glebom.
- Coonawarra (Australia): Znana z win o nutach mięty i eukaliptusa, które wynikają z unikalnej gleby terra rossa.
- Maipo Valley (Chile): Klimat śródziemnomorski oraz przepuszczalne gleby sprzyjają winom o bogatym, owocowym aromacie.
- Toskania (Włochy): Szczep stosowany w produkcji „Super Toskanów”, gdzie często miesza się go z lokalnymi odmianami.
Inne regiony
Cabernet Sauvignon jest także ceniony w takich regionach jak Washington (USA), Barossa Valley i Margaret River (Australia), Mendoza (Argentyna) oraz Izrael. Wszędzie tam szczep ten tworzy wina o unikalnym charakterze, odpowiadającym specyfice danego miejsca.
Proces produkcji wina Cabernet Sauvignon
Bez względu na to, z jakiego regionu lub miejsca na świecie pochodzą winogrona Cabernet Sauvignon, proces produkcji wina na ich bazie przebiega w bardzo podobny sposób i rozpoczyna się od zbioru oraz dokładnego sortowania winogron.
Winogrona zbierane na wino muszą być w idealnym momencie dojrzałości, gdy poziom cukru, kwasowość i dojrzałość fenolowa są w równowadze. Podczas zbioru przebiera się winogrona, usuwając te uszkodzone lub niedojrzałe, aby przygotować je do kolejnego etapu, jakim jest fermentacja.
Specyfika winogron Cabernet Sauvignon, które cechują się grubą skórką i wysoką zawartością tanin, wymaga specjalnego podejścia do procesu fermentacji. W przypadku tego szczepu winogrona poddaje się dłuższej maceracji, aby wydobyć więcej pigmentów, tanin i aromatów. Fermentacja często odbywa się w dębowych beczkach, co dodaje jeszcze więcej złożoności smaku temu już i tak bogatemu trunkowi.
Dojrzewanie wina
Kluczowym etapem, mającym wpływ na późniejszy smak wina, jest proces dojrzewania, który w wielu przypadkach odbywa się w dębowych beczkach. Ma to istotne znaczenie, ponieważ dąb nadaje winu charakterystyczne nuty wanilii, cedru oraz przypraw, które wzbogacają smak Cabernet Sauvignon.
Butelkowanie
Wina Cabernet Sauvignon mogą być butelkowane na dwa sposoby: jako wina jednoszczepowe (odmianowe) lub mieszanki. Dość często szczep ten jest jednak kupażowany z innymi odmianami winogron. Najpopularniejsze mieszanki to te, które powstają w stylu bordoskim – z dodatkiem takich szczepów jak Merlot, Cabernet Franc czy Petit Verdot.
Jak długo dojrzewa Cabernet Sauvignon?
Cabernet Sauvignon to odmiana o doskonałym potencjale starzenia. Wina tego rodzaju osiągają pełną dojrzałość nawet po 20 latach, a długość dojrzewania zależy od regionu, rocznika i celu produkcji. Wina młode są bardziej owocowe i dojrzewają w ciągu 3 lat, ale można znaleźć także takie, które leżakują przez dekady. Ogólna klasyfikacja długości dojrzewania win na bazie tego szczepu przedstawia się następująco:
- Młode wina: 1–3 lata,
- Średni wiek: 5–10 lat,
- Dojrzałość: 10–20 lat,
- Starsze roczniki: powyżej 20 lat.
Stary i nowy świat czyli różne „style” Cabernet Sauvignon
Stojąc przy półce z winami, można zauważyć, że Cabernet Sauvignon występuje w dwóch głównych stylach: winach produkowanych w Starym Świecie (np. Bordeaux) oraz w Nowym Świecie (np. Kalifornia). Te dwa podejścia różnią się zarówno sposobem produkcji, jak i smakiem oraz aromatami.
- Stary Świat (np. Bordeaux): Wina charakteryzują się nutami ziołowymi i kwiatowymi, takimi jak grafit, fiołki czy tytoń, a także aromatami czarnej wiśni i lukrecji. Są bardziej ziemiste i mniej owocowe niż wina z Nowego Świata.
- Nowy Świat (np. Kalifornia): Wina te mają wyraziste nuty owocowe, takie jak czarna wiśnia i jeżyna. Zazwyczaj są pełniejsze i bardziej „dżemowe” niż wina ze Starego Świata.
Inne style
Oprócz tych dwóch dominujących stylów istnieją także mniejsze, niszowe warianty win Cabernet Sauvignon, które mają swoje unikalne cechy. Przykładem mogą być nuty eukaliptusa i mentolu, charakterystyczne dla win z regionu Coonawarra w Australii, lub nuty anyżu i czarnej oliwki, które często pojawiają się w winach z Sonoma County w Kalifornii.
Jakie wino Cabernet Sauvignon wybrać? Poradnik zakupowy
Stojąc przed półką z winami Cabernet Sauvignon, łatwo dostać zawrotu głowy z powodu ogromnej liczby dostępnych opcji. Wybór odpowiedniego wina może wydawać się trudny, zwłaszcza że Cabernet Sauvignon ma różne smaki w zależności od regionu i kraju pochodzenia. Na co najlepiej zwrócić uwagę przy wyborze?
Po pierwsze: przeczytaj etykietę
Najprostszą rzeczą, jaką możesz zrobić, jest dokładne przestudiowanie etykiety na butelce. Znajdziesz na niej kluczowe informacje, takie jak nazwa producenta, szczep winogron oraz kraj (a często również region) pochodzenia. To wszystko może być cenną wskazówką przy wyborze wina.
- Region: Informacja o regionie ma duży wpływ na charakter wina.
- Francja (Bordeaux): Eleganckie wina z aromatami czarnych porzeczek, cedru i tytoniu.
- Kalifornia: Owocowe wina z nutami czarnej wiśni i pieprzu.
- Australia (Coonawarra): Wina o charakterystycznych nutach eukaliptusa i mentolu.
- Chile: Bogate, owocowe aromaty z delikatną ziemistą nutą.
- Włochy (Toskania): „Super Toskańskie” mieszanki z dodatkiem szczepu Sangiovese.
- Rok (Vintage): Informacja o roczniku również jest istotna. Smak wina zależy od warunków pogodowych w danym roku. Jeśli szukasz szczególnie wysublimowanego wina, warto sprawdzić przewodniki winiarskie, które wskazują na najlepsze roczniki.
Wybierz smak
Cabernet Sauvignon oferuje szeroki wachlarz smaków i aromatów, co czyni go wyjątkowo wszechstronnym winem. Możesz jednak kierować się swoimi preferencjami:
- Jeśli lubisz wina owocowe, szukaj win z Kalifornii lub Australii.
- Dla wielbicieli bardziej złożonych smaków dobrym wyborem będą wina z Bordeaux lub Włoch.
- Jeśli preferujesz wina z nutami eukaliptusa, wybierz wina z regionu Coonawarra w Australii.
Najlepszym sposobem na znalezienie odpowiedniego wina jest jego degustacja. Winiarnie często oferują degustacje, które pozwalają ocenić smak przed zakupem. Jeśli taka możliwość nie istnieje, poproś sommeliera o rekomendację – na pewno pomoże dobrać wino do Twojego gustu.
