Primitivo

Czym jest Primitivo?

Wino Primitivo czy Zinfandel – co trzeba wiedzieć przed wyciągnięciem korka ?

Na samym początku trzeba wyjaśnić kwestie nazewnictwa, gdyż wina Primitivo niekiedy można spotkać pod nazwą Zinfandel. Ta druga nazwa odnosi się do pochodzącej z USA odmiany winogron, która była przez długi czas uważana za typowo amerykańską winorośl. Jednakże badania DNA pokazały, że jest to w istocie szczep Primitivo, który trafił do Nowego Świata na początku XIX wieku. Oczywiście zawartość butelek pochodzących z Europy i USA będzie się od siebie różniła, ale mowa o jednej odmianie winorośli. Dlatego w tekście będzie mowa wyłącznie o winach Primitivo. Trunek ten wyróżnia się mocną budową i stosunkowo wysoką zawartością tanin. Charakteryzują się średnią kwasowością oraz wysoką zawartością alkoholu. Ze względu na wysoką obecność cukru, wina te mogą osiągać moc nawet 18%. Z tego względu zwykle są rozcieńczane do poziomu około 14-15% przed butelkowaniem – w zależności od lokalnych przepisów.

Pod względem bukietu smakowego, wina te oferują wyraziste nuty jeżyny, truskawki, brzoskwini, lukrecji, pieprzu, czekolady, cynamonu, słodkiego tytoniu. Te ostatnie trzy składniki związane są zwykle z procesem dojrzewania w dębowych beczkach. Mając do dyspozycji te właśnie wina, należy dopasować się do ich mocnego profilu, łącząc je z dobrze przyprawionymi potrawami mięsnymi. Wieprzowina, grillowany kurczak, polędwica, burgery, a także wędzony łosoś, stworzą doskonałe połączenie z tym trunkiem. Wina sprawdzą się również z karmelizowanymi cebulami, opiekanymi paprykami i oliwkami. Świetnie łączą się z przyprawami – chili, kmin rzymski, pieprz, rozmaryn, kardamon czy cynamon. Dekantacja w przypadku tej odmiany trunków zajmuje około 30 minut. Jednak wina Primitivo najlepiej podawać w temperaturze 15-20° Celsjusza co znacznie ułatwia przygotowania. Przed degustacją warto zamieszać kieliszkiem i dać alkoholowi odetchnąć, co pozwoli wydobyć jak najwięcej nut smakowych.

Z Chorwacji do USA – historia win Primitivo 

Nazwa wina Primitivo wzięła się od łacińskiego słowa, którego używano, aby określić wcześnie dojrzewające owoce, chociaż obecnie może się ona kojarzyć ze słowem „prymitywne”. Jak na ironię, jest w tym tłumaczeniu ziarno prawdy, gdyż wina te należą do trunków wytwarzanych z jednej z najstarszych odmian winogron na świecie. Po udomowieniu winorośli około 6000 lat przed naszą erą w rejonie Kaukazu, pnącza szybko rozprzestrzeniły się wzdłuż najważniejszych kierunków migracji. Tym sposobem winorośl właściwa trafiła do Chorwacji. To tam szybko dostosowała się do klimatu panującego na wybrzeżu Adriatyku. Już w XV wieku możemy spotkać się z nazwą Tribidrag – tożsamą z wariacją Crljenak Kaštelanski – używanej do określania szczepów, wykorzystywanych obecnie do produkcji wina Primitivo.

W XVIII wieku ksiądz Francesco Filippo Indellicati sprowadził chorwacki szczep do Apulii. Tam szybko zyskał sobie uznanie ze względu na wyrazisty smak owoców. Tym sposobem powstały pierwsze uprawy które, ze względu na szybko dojrzewające owoce, otrzymały swoją współczesną nazwę. Wina Primitivo szybko zyskały sobie wielu zwolenników i w pierwszej połowie XIX wieku trafiły do USA. Następnie dotarły do Kalifornii, gdzie winorośl znalazła idealne warunki do rozwoju. Do pewnego momentu uważano, że wina Primitivo w istocie pochodzą z Ameryki, a obecna tam odmiana nie jest uprawiana w żadnym innym miejscu na świecie. Z tego powodu można się spotkać z alternatywnymi nazwami – Zinfandel dla USA i Primitivo dla Europy. W niektórych katalogach ten gatunek wina określany jest jako ZPC – Zinfandel/Primitivo/Crljenak Kaštelanski.

Charakterystyka winogron i wina

Primitivo to szczep, który produkuje wina o głębokim, rubinowym kolorze i bogatym profilu aromatycznym. W smaku dominują nuty dojrzałych owoców – śliwek, wiśni, jeżyn i czarnych porzeczek – przeplatające się z subtelnymi akcentami przypraw, kakao, wanilii i czekolady. Wysoka zawartość cukru w winogronach pozwala na uzyskanie win o wyższym poziomie alkoholu, co podkreśla ich intensywny charakter, a jednocześnie zachowuje równowagę dzięki odpowiedniej kwasowości.

Regiony uprawy

Najważniejsze obszary uprawy to:

Manduria – Serce produkcji Primitivo, gdzie wina otrzymują status DOC (Denominazione di Origine Controllata). Wina z tego regionu są mocne, bogate i skoncentrowane.

Gioia del Colle – Region znany z eleganckich win Primitivo, z wyraźniejszą kwasowością i lżejszym stylem.

Salento – Tereny o wyjątkowo słonecznym klimacie, produkujące wina aksamitne, o intensywnym owocowym profilu.

Przykłady win z Primitivo.
W naszym sklepie znajdziesz szeroki wybór win z Primitivo, idealnie oddających różnorodność stylów i charakter tego szczepu:

Masseria Altemura Primitivo di Manduria DOC – Głębokie i bogate wino, z dominacją nut dojrzałych owoców i przypraw.

Luccarelli Primitivo Puglia IGT – Klasyczne wino apulijskie, idealne na co dzień dzięki swojej aksamitnej strukturze.

Feudi di San Marzano Primitivo di Manduria DOC – Eleganckie i złożone wino z Mandurii, idealne na wyjątkowe okazje.

Antico Sigillo Primitivo di Manduria – Skoncentrowane i intensywne, świetne do mięsnych dań.

Sessantanni Primitivo di Manduria – Ikona Primitivo, dojrzewająca w dębowych beczkach, złożona i pełna.

Papale Linea Oro Primitivo di Manduria – Wyrafinowane wino o intensywnym owocowym charakterze i aksamitnych taninach.

Varvaglione 12 e Mezzo Primitivo del Salento IGP – Lżejsze i subtelne, świetne do mniej formalnych spotkań.

Cantine Due Palme Primitivo di Manduria DOC – Wyjątkowe wino z nutami czarnych owoców, czekolady i przypraw korzennych.

Zastosowanie kulinarne

Primitivo to doskonały wybór do szerokiej gamy potraw:

Mięsa czerwone – Świetnie komponuje się z soczystymi stekami, polędwicą w sosie pieprzowym i żeberkami BBQ.

Dania włoskie – Idealne do lasagne, tagliatelle z ragù czy pizzy z salami piccante.

Sery dojrzewające – Takie jak Parmigiano Reggiano, Pecorino Toscano czy Gorgonzola Dolce.

Desery czekoladowe – Ciasto czekoladowe z wiśniami lub brownie z orzechami to idealne połączenie z bogactwem Primitivo.

Ciekawostki o Primitivo

Związek z Zinfandelem – Primitivo jest genetycznie identyczne z amerykańskim Zinfandelem, a oba szczepy wywodzą się od chorwackiego Crljenak Kaštelanski. To czyni Primitivo jednym z najbardziej rozpoznawalnych szczepów o globalnym znaczeniu.

Dwa zbiory w sezonie – W niektórych winnicach Primitivo przeprowadza się dwa zbiory: wcześniejszy dla lekkich i świeżych win oraz późniejszy dla win bardziej skoncentrowanych.

Ikona Apulii – W Apulii Primitivo jest nazywane „krwią ziemi” (Sangue della Terra), co podkreśla jego głęboki kolor i znaczenie dla kultury regionu.

Dla kogo są wina z Primitivo?

Wina z Primitivo to propozycja dla osób, które:

Uwielbiają intensywne, bogate i pełne wina.

Szukają idealnego towarzysza do eleganckich kolacji i spotkań z przyjaciółmi.

Cenią wina o owocowym profilu, z delikatnymi nutami przypraw i aksamitną strukturą.

Kochają kuchnię włoską i jej smaki, które doskonale komponują się z tym szczepem.

Mocne i wyraziste pod każdym względem wina Primitivo to trunki, które powstają z wyjątkowej odmiany pnączy. Nierówno, choć szybko dojrzewające grona dłużej pozostają na winorośli, przez co trunek obfituje w wyższą niż zwykle zawartość cukrów. Z tego powodu wina Primitivo wymagają specjalnego podejścia w czasie produkcji.